وقتی نام مبارک امام محمد‌باقر علیه‌السلام را می‌شنوید به یاد چه چیزی می‌افتید؟؟ من خودم وقتی نام ایشان را می‌شنوم، اول از همه به یاد پدر و مادر بزرگوارشان می‌افتم. امام محمدباقر علیه‌السلام، هم علوی بودند و هم فاطمی، زیرا پدرشان علی‌بن‌الحسین علیه‌السلام و مادرشان فاطمه بنت‌الحسن سلام‌الله‌علیها بودند. از این جهت امام محمدباقر، هم حسنی هستند و هم حسینی و این ویژگی تنها مختص به این امام است و ساداتی که جدشان به این امام بزرگوار می‌رسد، هم، حسنی و هم حسینی هستند.
امام محمدباقر در واقعه عظیم عاشورا نیز همراه پدر و جد بزرگوارشان، حضور داشتند و زمانی که همراه با حضرت زینب و امام سجاد و سایر اسراء وارد شام‌ و کاخ یزید شدند، با اینکه 3سال بیشتر نداشتند اما خطبه‌‌ی رسایی خواندند و همه را به تعجب واداشتند و یزید خشمگین شد و ایشان را از مجلس بیرون کرد.

امام محمدباقر علیه‌السلام ملقب به شکافننده علوم است. زیرا ایشان علم را شکافت و پایه علم را شناخت و فرع آن را استنباط کرد و در آن توسعه داد.
این لقب از کلام رسول خدا صلی‌الله‌علیه و آله گرفته شده که جابر بن عبداللّه انصاری می گوید: پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله فرمود:” در آینده، فرزندی از فرزندان حسنم را می بینی که همنام من است و علم را می شکافد، شکافتنی. هر گاه او را دیدی، سلام مرا به او برسان!”

در عصر امام باقر علیه‌السلام، شرایط سیاسی جامعه به گونه‌ای تغییر یافت که آن حضرت توانست، مجمعی علمی تشکیل دهد و به تعلیم و تربیت مردانی دانشمند و متعهد به ارزش‌های شریعت بپردازد. از این رو شاگردان‌ ممتازی را تربیت کرد. بالغ برهزاران احادیث شیعی از امام محمد باقر علیه‌السلام است.
هرچقدر بخواهم از علم و مقام‌ این امام بزرگوار بگویم، نمی‌توانم اصل مطلب را بیان کنم.

بغضی بیخ گلویم نهفته است و آن‌هم غربت بقیع است. هنوز مدینه را ندیده‌ام، اما از وقتی که مادرم به مدینه رفت و خاطرات سفرش را برایم بازگو کرد، در گوشه‌ی قلبم، قابی با چند قبر خاکی حک شده است. یکی از همین قبر‌ها، مزار متبرک امام‌ محمدباقر است. امامی که می‌دانم جد بزرگوارم است، اما مزارش خاکی، بی چراغ و بی‌سایبان است. غربت تمام قبرستان را پُر کرده است. اما مدینه شهر پیامبر مهربانی ها بود، شهری که بوی رسول خدا را به خود گرفته بود، حال این شهر پر از نامهربانی است.

ای آنکه قبرت بی چراغ و سایبان است !!!
روضه نمی خواهی !! مزارت روضه خوان است
گلدسته ات سنگی ست ، روی تربت تو
گنبد نداری … گنبد تو آسمان است

شهادت مظلومانه امام محمدباقر علیه‌السلام تسلیت‌باد.

به قلم: سیده مهتا میراحمدی

منابع: منهاج الولایه ص 332. 
مفید، الارشاد، 1428ق، ص38